Kwetsbaar wereldbeeld

Twee van mijn neefjes  worden werkelijk niet goed als ze vermoeden dat iets varkensvlees is.
Voor hen is het echt misselijkmakend! Dat heeft alles met hun opvoeding te maken: ze hebben geleerd dat varken onrein is, want ze zijn van Joodse afkomst. Die overtuiging zit bij hen zo diep, dat ze zelfs een sterke lichamelijke reactie krijgen als ze ergens varken vermoeden.
Een enorm contrast met het verheerlijkte gezicht van mijn vader als hij zich gnuivend voorbereidde om die smakelijk gebakken karbonade eens soldaat te gaan maken.
Wat een overtuiging niet met je kan doen! Die kan blijkbaar zelfs je smaak beïnvloeden!

De Britse theoloog Tom Wright is van mening dat dit soort overtuigingen niet op zichzelf staan. Ze passen in je kijk op de wereld, je wereldbeeld. Dat is je totaalvisie op het leven. Dit zit bij de meeste mensen zo diep, dat ze zich deze helemaal niet zo bewust zijn. Hun kijk op het leven is 'vanzelfsprekend'. 'Natuurlijk is iets zo, dat is toch 'normaal'! Deze fundamentele overtuiging zit dieper dan je gedachten en zelfs je gevoelens, je denkt er niet meer over na. Het is een meestal onzichtbare drijvende kracht in je leven, net zoiets als de wind in de rug als je fietst.
Maar dit wereldbeeld is wel degelijk aangeleerd. Door de invloed van je ouders, familie, vrienden, dorpsgenoten en medekerkleden is het langzamerhand - diep in jezelf- ontstaan en stuurt het je doen en laten. Hun verhalen, gewoontes en voorbeelden hebben invloed op je wereldbeeld. En dat wereldbeeld bepaalt in belangrijke mate je levensstijl.

Onder christenen  is een bepaalde levensstijl  jaren vanzelfsprekend gebleven. Zelfs toen grote groepen in onze samenleving  anders gingen leven, hielden zij vast aan wat ze als goed bleven zien. Het bijbelse wereldbeeld bleef vanzelfsprekend hun levensstijl sturen.

Maar de laatste jaren merk je dat ook onder 'ons' andere gewoonten zichtbaar worden. Om een voorbeeld te noemen: de kijk op relaties is snel aan het veranderen. Samenwonen  wordt steeds vaker als heel gewoon gezien. Voor sommigen is dit zo vanzelfsprekend geworden dat ze geen enkele reden zien om er nog over in gesprek te gaan. Het is 'normaal' geworden. Je merkt dus dat hun wereldbeeld veranderd is, zo diep zit het!
 

Je moet wel tot de  conclusie komen dat er andere verhalen dan die uit de bijbel en andere gewoonten dan de bijbelse zijn die invloed op ons hebben gekregen en die ons  wereldbeeld van binnenuit aan het veranderen zijn. Maar dat zijn we ons helemaal niet zo bewust, dat is typisch voor een wereldbeeld. Je merkt het pas aan ons gedrag, dat met dat wereldbeeld mee verandert.

Welke verhalen en gewoonten hebben tegenwoordig  zo'n grote invloed op ons gekregen? En waarom? Passen ze eigenlijk wel bij het bijbelse wereldbeeld dat eerder zo bepalend voor ons was? Of zijn ze er vreemd aan en veranderen ze ons - zonder dat we ons dit echt bewust zijn- van binnenuit steeds meer in mensen met een niet -christelijk wereldbeeld en gaan we dus ook niet- christelijk gedrag vertonen?

Binnen de kerkenraad maken we ons zorgen over deze sluipende verandering in overtuiging en levensstijl. Over samenwonen zijn we dit voorjaar  aan een gesprek begonnen met de jeugdpastoraalwerkers. Deze maand zullen dat binnen de kerkenraad ook doen. We hopen er ook met jullie over in gesprek te gaan om ons zo opnieuw van ons wereldbeeld bewust te worden en wat daar invloed op heeft.