Niet langer dan 6 jaar

"Predikant niet langer dan 6 jaar in gemeente" sprak de kop boven het artikel me streng toe.
Ik wreef me de ogen nog eens uit, het was tenslotte maandagmorgen. Maar het stond er echt! Enigszins bezorgd las ik verder, ik ben predikant en zojuist aan mijn vijfde jaar begonnen, dus dit gaat over mij. Dat betekent over twee jaar verkassen. Weer met het hele gezin op een enkele reis naar elders. 't Zou voor onze jongste de derde verhuizing, voor onze andere -nog thuiswonende- kinderen de vierde verhuizing worden. Mijn oudste heeft al eens gedreigd: "als jullie weer gaan verhuizen, dan blijf ik hier wonen hoor!" En dan heb ik het nog helemaal niet over de baan van mijn vrouw.


Terug naar het artikel: wat rechtvaardigt dit leed dat mijn gezin (opnieuw) boven het hoofd hangt? Nou dat liegt er niet om, als je niet op tijd vertrekt dan dreigen: 'eenzijdigheid, tunnelvisie, belemmering van dynamiek, beperking van groei en de remming van de eigen ontwikkeling.' Of het hier over de gemeente gaat of over de bewuste predikant staat er niet bij, maar in beide gevallen lijkt het me even ernstig. De werkweek is nog maar pas begonnen, maar wakker ben ik nu wel. Wanneer zou deze aftakeling inzetten, vraag ik me af? Kan men na twee jaar de eerste tekenen van dit verval al zien of is dat werkelijk pas na zes jaar? De enige opluchting is eigenlijk dat het een opmerking betreft van een deputaatschap in de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt en mij dus niet direct aangaat. Maar stel je voor dat ze anderen op ideeën brengen!

In de loop van die maandag roept de opdracht van dit deputaatschap steeds meer vragen in me op. Voor me zie ik het -nog steeds- enthousiaste, lachende, gezicht van ds. Orlando Bottenbley. Toch al zo'n 22 jaar voorganger in dezelfde gemeente, Bethel in Drachten, die in die periode van 60 naar 2500 leden groeide. Waar 'eenzijdigheid' en 'tunnelvisie' je al niet kunnen brengen!, denk ik dan. En na hem komen Rick Warren, inmiddels 30 jaar in de Saddleback Church (20.000 bezoekers per zondag), Bill Hybels en zijn Willow Creek Church (35 jaar en 17.500 bezoekers) en Tim Keller en zijn Redeemer Presbyterian Church in NewYork (21 jaar in welke periode het bezoekersaantal groeide van 50 naar 5000) voorbij.
En in die rij loopt ook mijn eigen grootvader, ds. Jan van Dijk. Hij diende 27 jaren in de Gereformeerde Kerk van Schildwolde. Uit de verhalen die je nog kunt horen, krijg ik juist de indruk dat het vertrouwen dat er in die periode tussen hem en zijn gemeente was ontstaan, deze forse gemeente in de periode van de Tweede Wereldoorlog en de Vrijmaking juist heel gehouden heeft. Of is dat in de ogen van het deputaatschap nu net 'een belemmering van de dynamiek' van deze gemeente?

Of zijn zij de uitzonderingen? Wijst onderzoek in de regel anders uit? Uit het rapport van Deputaten, dat ik er dan maar eens bij pak, wordt dit niet duidelijk. Er is geen verwijzing naar welk onderzoek dan ook. We lezen alleen van de 'overtuiging' van deputaten (p. 13). De schrijvers van dit rapport citeren zichzelf. Dit zijn -zo begrijpen we- hun welgemeende afscheidswoorden, dit deputaatschap wordt namelijk opgeheven. Rijst bij mij de vraag: hoe kunnen zij in een periode van zo'n 8 jaar (volgens mij ontstond dit deputaatschap zo rond het jaar 2002), tot zo'n fundamentele overtuiging komen?
We kennen natuurlijk de verhalen van langdurige verbintenissen tussen predikanten en hun gemeente, die voor beiden niet gelukkig waren. Maar zou je dan niet eerder tot de conclusie komen dat de reden daarvoor in de persoonlijkheid van de predikant of misschien zelfs in het karakter van de gemeente was gelegen?
Door de oorzaak van het probleem te zoeken in de duur van de verbintenis, zouden de werkelijke problemen wel eens buiten beeld kunnen blijven. Relaties zijn tegenwoordig kwetsbaar, ook die tussen een predikant en zijn gemeente! Maar dat probleem los je niet op door ze kort te houden. Ik geef toe dat ik dat ik me ook baseer op mijn overtuiging, maar men zal m.i. dieper moeten graven om de werkelijke oorzaken boven water te krijgen. Met deze oplossing bestrijd je alleen de symptomen, de kwaal blijft buiten beeld.
Het is alsof je het hoge aantal echtscheidingen wilt bestrijden met een verplichte beperking van de huwelijksduur tot 6 jaar. Levert vast ook minder echtscheidingen op, maar van een huwelijk zou  dan ook niets meer over zijn.

Klik hier voor het artikel en hier voor het rapport.